Η χρήση του φυσικού φελλού στην οινική βιομηχανία σήμερα αντιπροσωπεύει περίπου τα 2/3 των πωμάτων που χρησιμοποιούνται παγκοσμίως και ιδιαίτερα στον παλαιό κόσμο του κρασιού, την Ευρώπη. Ο φελλός «τρυγείται» κατά κύριο λόγο από τα δάση φελλόδεντρων στην Πορτογαλλία (Quercus suber L.) τα οποία αποτελούν το 8% της συνολικής έκτασης της χώρας και 28% των δασών της. Ο πορτογαλλικός φελλός αποτελεί το 70% περίπου της παγκόσμιας παραγωγής και απασχολεί γύρω στους 20.000 ανθρώπους στη χώρα. Είναι ένα φυσικό προϊόν σχετικά φιλικό προς το περιβάλλον και 100% ανακυκλώσιμο το οποίο έγινε δημοφιλές για το κρασί από τη στιγμή που εφευρέθηκαν τα γυάλινα μπουκάλια.

Πρόσφατα, έγινε μία έρευνα στο πανεπιστήμιο της Λισσαβόνας πάνω στην έκφραση κάποιων γονιδίων στα κύτταρα του φλοιού των δέντρων αυτών η οποία έβγαλε πόρισμα ότι η σταδιακή υπερθέρμανση του πλανήτη μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα του φελλού.

Το ιδανικό κλίμα για την οικονομικά συμφέρουσα καλλιέργεια της φελλοφόρου δρυς είναι αυτό που επικρατεί στη δυτική μεσόγειο και ακόμα καλύτερα, στην πλευρά που βρέχεται από τον ατλαντικό ωκεανό. Αυτό χαρακτηρίζεται από άφθονες και ομοίως κατανεμημένες βροχοπτώσεις, μικρές καλοκαιρινές ξηρές περιόδους οι οποίες είναι μαλακές λόγω μίας κάποιας ατμοσφαιρικής υγρασίας που επικρατεί, πολύ γλυκούς χειμώνες και μπόλικη ηλιοφάνεια. Επίσης, το έδαφος χρειάζεται να είναι βαθύ, πλούσιο σε πυρίτιο και άργιλο και καλό πωρώδες ώστε να διατηρεί την υγρασία του και να αερίζεται.

Εδώ και 20 χρόνια η ποιότητα και το πάχος του φλοιού των φελλόδεντρων, από τον οποίο παράγουμε το αγαπημένο μας για το κρασί πώμα, μειώνεται συνεχώς. Η κακή ποιότητα του φελλού σημαίνει ότι η πρώτη μας ύλη, ο φλοιός, παρουσιάζει πολλές τρύπες, ρωγμές και δεν είναι αρκετά παχύς. Σύμφωνα με την έρευνα κάτι τέτοιο οφείλεται στο ότι το φυτό ανταποκρίνεται με διαφορετική στρατηγική σε ένα περιβαλλοντικό στρες όπως εκείνο των υψηλότερων θερμοκρασιών και ηλιοφάνειας όπου δεν προλαβαίνει να προσαρμοστεί εγκαίρως. Ειδικότερα, παράγει περισσότερα φαινολικά συστατικά έχοντας σα στόχο την απορρόφηση της περιττής υπεριώδους ακτινοβολίας που είναι ικανή να προκαλέσει βλάβες στα κύτταρά του. Όμως επειδή τα φυτά όπως και οι ανθρώποι είναι περίπλοκοι οργανισμοί, για να λειτουργήσει η άμυνά τους υπάρχει κάποιο κόστος. Το φελλόδεντρο θα αναγκαστεί να παράξει σε μικρότερη ποσότητα άλλες ενώσεις που με άμεσο αλλά και έμμεσο τρόπο θα έχουν σαν αποτέλεσμα την μείωση της ποιότητάς του και σε μετέπειτα στάδιο τη χαμηλότερη αξιοπιστία του φυσικού φελλού σαν πώμα για το κρασί.

Γιάννης Παπαδημητρακόπουλος Οινολόγος – Αμπελουργός MSc

Βιβλιογραφία

Rita Teresa Teixeira, Ana Margarida Fortes, Carla Pinheiro, Helena Pereira. Comparison of good- and bad-quality cork: application of high-throughput sequencing of phellogenic tissue. J. Exp. Bot. (2014) doi: 10.1093/jxb/eru252.

ΠΗΓΗ: www.WineNews.gr