H επόμενη γενιά των οινοποιών
Πατεράδες συναντούν στα αμπέλια τους γιους τους για να τους δώσουν τα ηνία της παραγωγής, αποδεικνύοντας πως ο ένας μόνο να κερδίσει έχει απ’ τον άλλο.
Ανδρέας Κυριακίδης και υιοί
Ο Γιάννης και ο Παύλος με σπουδές στην αμπελολογία/οινολογία και ο Πέτρος στον αγροτουρισμό συνεχίζουν μαζί με τον πατέρα τους, Ανδρέα Κυριακίδη, να προοδεύουν και να καινοτομούν, καθώς το οινοποιείο τους Βουνί Παναγιάς, παραμένει ένα από τα κορυφαία του νησιού.
Γιάννης: «Το να εργαζόμαστε μαζί θεωρούμε πως είναι ένα από τα δυνατά μας σημεία, αφού γνωρίζουμε ο ένας τον χαρακτήρα του άλλου και πού ο καθένας μας έχει έφεση. Έτσι μπορούμε να αλληλοσυμπληρωνόμαστε. Επίσης όντας μια πολύ δεμένη οικογένεια έχουμε ένα κοινό πλαίσιο ιδεών πάνω στο οποίο ανταλλάσοντας απόψεις μπορούμε να πετύχουμε καλύτερο αποτέλεσμα. Είμαστε υπεύθυνοι για τους αμπελώνες του οινοποιείου καθώς και για όλη την παραγωγική διαδικασία από την οινοποίηση μέχρι την εμφιάλωση. Ο δε Πέτρος είναι υπεύθυνος για την υποδοχή, γευστολόγηση των κρασιών καθώς και για την ξενάγηση των επισκεπτών στους χώρους του οινοποιείου. Ευτυχώς οι αντιλήψεις και το όραμα της νέας όσο και της προηγούμενης γενιάς είναι κοινές. Υπάρχει στοχοπροσήλωση στις γηγενείς ποικιλίες της Κύπρου και στην ποιότητα».
Παύλος: «Από παιδιά μας ενθουσίαζε η τέχνη της αμπελουργίας και της οινολογίας, αφού λόγω της ενασχόλησης του πατέρα μας με τον οίνο ευτυχήσαμε να γνωρίσουμε από μικροί τον γοητευτικό αυτό κόσμο και να μυηθούμε στα μυστικά του. Πηγαίνοντας στην Ιταλία για σπουδές και αποκτώντας το επιστημονικό υπόβαθρο, σήμερα πλέον η αμπελουργία και η οινολογία είναι το μεγάλο μας πάθος. Πρώτα απ’ όλα αισθανόμαστε περήφανοι και τυχεροί από τις αρχές και τις αξίες που μας μετέφερε ο πατέρας μας. Αλλά είμαστε τυχεροί και ως νέοι επιστήμονες, αφού παραλαμβάνουμε μια παρά πολύ καλή υποδομή τόσο στο οινοποιείο όσο και στον αμπελώνα. Διαθέτουμε ένα ξεχωριστό terroir, το υψόμετρο μεγάλο, οι αμπελώνες είναι προφυλλοξηρικοί και παλιοί και αποτελούνται μόνο από τις γηγενείς ποικιλίες της Κύπρου, τόσο τις πιο γνωστές Ξυνιστέρι, Μαύρο και Μαραθεύτικο αλλά και από τις πιο σπάνιες Σπούρτικο, Μωροκανέλα, Πρωμάρα, Τσάουση/Άσπρη Φράουλα, Γιαννούδι και Όφθαλμο. Ο πατέρας ως οραματιστής και ιδρυτής του οινοποιείου δικαιωματικά είναι αυστηρός αλλά από τη στιγμή που βλέπει δείγματα γραφής από εμάς, μας εμπιστεύεται πλήρως στους τομείς των ευθυνών μας».
Ανδρέας: «Νιώθω ευλογημένος από την ημέρα που συλλάβαμε την ιδέα της δημιουργίας του οινοποιείου. Ο στόχος απ’ την πρώτη μέρα ήταν να διασώσουμε τις γηγενείς ποικιλίες που κινδύνευαν με εξαφάνιση και να φτιάξουμε ποιοτικά κρασιά που να μας κάνουν όλους περήφανους. Εύχομαι εκτός από τα στερεότυπα που ζητούμε όλοι για τα παιδιά μας δηλαδή να έχουν υγεία, ομόνοια μεταξύ τους και να αξιοποιούν ορθά την εκπαίδευσή τους, τους εύχομαι να κρατήσουν και τις πρέπουσες αρχές και αξίες χωρίς να διαβρωθούν από το κυνήγι του εφήμερου που δυστυχώς επικρατεί στις μέρες μας. Εκτός από τις ευχές, οφείλω να ομολογήσω ότι η συναισθηματική στήριξη και το ευρύ πνεύμα αντίληψης, κατανόησης και εργατικότητας της συζύγου μου ήταν και θα συνεχίσει να είναι ο πιο βασικός συντελεστής της όποιας επιτυχίας του οινοποιείου και ευτυχίας της οικογένειας».
Θεόδωρος Φικάρδος και υιός
Εδώ και λίγα χρόνια ο Θεόδωρος και ο γιος του Φικάρδος πορεύονται μαζί με την ίδια φιλοσοφία για την ανάπτυξη του οινοποιείου Φικάρδος στη Μεσόγη της Πάφου, με στόχο την παραγωγή ποιοτικών κρασιών.
Θεόδωρος: «Στην αρχή μας πήρε κάποιο χρόνο για να συνεργαστούμε, πατέρας και υιός. Τελικά ο χρόνος και το ενδιαφέρον που επέδειξε ο Φικάρδος ιδιαίτερα για την οινοποίηση, με ενθάρρυνε να του δώσω περισσότερες ευθύνες, αφήνοντάς τον να αναλάβει πρωτοβουλία και ευθύνη στην οινοποίηση, δίνοντάς του συμβουλές και απαντώντας στις διάφορες απορίες του.
Ξεκίνησα το οινοποιείο από αγάπη και μεράκι για το καλό κρασί. Βλέποντας τον Φικάρδο στη νεαρή του ηλικία να μην ενδιαφέρεται για να σπουδάσει οινολόγος με προβλημάτιζε. Τελειώνοντας τις σπουδές του στην Αγγλία στο Food Marketing and Εconomics και επιστρέφοντας στην Κύπρο, από μόνος του εξέφρασε την επιθυμία να εργαστεί στο οινοποιείο. Τώρα χαίρομαι που εδώ και έξι χρόνια παραμένει στο οινοποιείο και διαψεύδει τις όποιες ανησυχίες και προβληματισμούς είχα. Ο Φικάρδος είναι πλέον ο άνθρωπος κλειδί στην παραγωγή ενώ ασχολείται και με το μάρκετινγκ της εταιρίας. Παράλληλα, η κόρη μου Βαλεντίνα είναι η τελευταία προσθήκη στο οινοποιείο. Έχει αναλάβει και έχει αναβαθμίσει τη θέση του οικονομικού διευθυντή αναλαμβάνοντας διάφορα θέματα οικονομικής και διοικητικής φύσεως. Αυτό επιτρέπει σε εμένα να ασχολούμαι σχεδόν αποκλειστικά με τους αμπελώνες και την οινοποίηση. Η σύζυγός μου Έλλη είναι ο αφανής ήρωας της οικογένειας. Από τα πρώτα χρόνια του οινοποιείου μέχρι και σήμερα με στηρίζει και ανέχεται τις πάρα πολλές ώρες δουλειάς, ενώ δεν είναι και λίγες οι ώρες που περνά και η ίδια στο οινοποιείο».
Φικάρδος: «Στην αρχή δεν ήταν και τόσο εύκολο να εργάζομαι με τον πατέρα μου. Είχε τις δικές του ιδέες και τη δικιά του φιλοσοφία. Ήταν δύσκολο να δεχτεί αλλαγές, είτε αυτές είχαν να κάνουν με την οινοποίηση είτε τη διαχείριση της επιχείρησης.
Η αλήθεια είναι πως δεν γνώριζα από μικρός ότι θα ακολουθούσα το επάγγελμα του πατέρα μου. Άλλα είχα στο μυαλό μου. Σιγά σιγά όμως άρχισα να δουλεύω στην παραγωγή και στα αμπέλια και το οινοποιείο με κέρδισε. Σύντομα ανακάλυψα πόσο όμορφος είναι ο κόσμος του κρασιού και δεν το αλλάζω πλέον με τίποτα. Σε ό,τι αφορά τη διαδοχή βλέπω ότι ο πατέρας μου είναι διατεθειμένος να παραδώσει τα ηνία. Δεν πιστεύω όμως ότι θα σταματήσει ποτέ να ασχολείται με το οινοποιείο.
Η φιλοσοφία μας συνεχίζει να παραμένει η ίδια. Το οινοποιείο Φικάρδος από την ίδρυσή του το 1990 στόχευε στην ποιοτική παραγωγή. Περαιτέρω έχουμε δώσει έμφαση στην οινοποίηση κυπριακών ποικιλιών και στην παραγωγή βιολογικού κρασιού από τους δικούς μας αμπελώνες. Σύντομα θα προχωρήσουμε και σε μεγάλες αλλαγές στην εικόνα του οινοποιείου ευθυγραμμιζόμενοι με τις τάσεις της εποχής».
Κώστας Τσιάκκας και υιοί
Τα αδέλφια Έκτορας και Ορέστης συνενώνουν τις δυνάμεις τους με τον πατέρα τους Κώστα Τσιάκκα, στην απαιτητική αλλά ταυτόχρονα δημιουργική δουλειά που απαιτείται στον αμπελώνα και το οινοποιείο τους στο Πελένδρι.
Ορέστης: «Είναι κάτι πολύ ευχάριστο και οικείο να δουλεύεις σε μια οικογενειακή επιχείρηση. Είμαστε όλοι πολύ απασχολημένοι και βλεπόμαστε μόνο στο γεύμα του μεσημεριού, το οποίο αποτελεί το πιο δυνατό επικοινωνιακό μας εργαλείο. Βλεπόμαστε επίσης και στις συνεδριάσεις που κάνουμε τακτικά με το προσωπικό μια φορά την εβδομάδα. Έχουμε κατανέμει ισομερώς τις εργασίες μεταξύ μας. Εγώ είμαι στην παραγωγή μαζί με τον δεύτερό μας οινολόγο τον Κώστα Ντάνο, ο αδερφός μου είναι στα αμπέλια και ο πατέρας μου στο διευθυντικό τμήμα της επιχείρησης. Παρόλο που ήμασταν στην επιχείρηση από μικροί δεν γνώριζα ότι κάποια στιγμή θα εργαζόμουν στο οινοποιείο. Ακολούθησα ένα διαφορετικό δρόμο αρχικά. Οι σπουδές μου ωστόσο με έχουν βοηθήσει πολύ σ’ αυτό που διάλεξα στη συνέχεια. Αρχικά πήρα πτυχίο στη Χημεία και μεταπτυχιακό στη Διοίκηση Επιχειρήσεων στην Αγγλία. Ακολούθως, όταν πίστεψα στο επάγγελμα του οινοποιού, πήρα μεταπτυχιακό στην οινολογία και την αμπελουργία στη Γαλλία και τη Γερμανία.
Η παράδοση της σκυτάλης από τον πατέρα μου σ’ εμάς μπορώ να πω είναι πολύ πιο ομαλή απ’ όσο φανταζόμουν. Ο δεκαπεντάχρονος τότε εαυτός μου δεν θα πίστευε ποτέ αυτό που λέει τώρα ο τριαντάρης Ορέστης. Όσο περνά ο καιρός, ο πατέρας μας μάς δίνει όλο και περισσότερες αρμοδιότητες δείχνοντάς μας απόλυτη εμπιστοσύνη.
Βέβαια, η μητέρα μας είναι το Α και το Ω στην επιτυχία του οινοποιείου, χωρίς αυτήν το οινοποιείο αλλά και η δουλειά δεν θα είχε την πραγματική αίσθηση της οικογενειακής επιχείρησης. Είναι πίσω από κάθε επαγγελματική απόφαση αλλά και από κάθε μεσημεριανό σπιτικό φαγητό!».
Έκτορας: «Φέτος είναι ο πρώτος τρύγος στον οποίο έχω συμμετάσχει πλήρως. Ο τρύγος για ένα οινοποιείο σημαίνει πολλές ώρες εργασίας που διαρκεί έως και τρεις μήνες. Παρόλο τον φόρτο εργασίας και το απαιτητικό ωράριο, το κλίμα ήταν τόσο δυναμικό και ευχάριστο που δεν ένιωσα καθόλου την πίεση της δουλειάς. Με λίγα λόγια χαίρομαι που εργάζομαι με την οικογένειά μου. Οφείλω να παραδεχτώ πως κι εγώ από μικρός είχα άλλες βλέψεις για το μέλλον. Όσο όμως περνούσαν τα χρόνια και η ενασχόλησή μου με το οινοποιείο γινόταν πιο ουσιαστική, τα πράγματα άλλαξαν. Το οινοποιείο με κέρδισε. Έτσι, βλέποντας την ανάγκη του οινοποιείου σε θέματα τεχνογνωσίας σε ό,τι αφορά την παραγωγή της πρώτης ύλης, αποφάσισα να σπουδάσω γεωπόνος. Το προσωπικό μου όραμα για το οινοποιείο είναι να είμαστε αυτάρκεις στην πρώτη ύλη έτσι ώστε να έχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα στην ποιότητα. Ο πατέρας μου μας συμβουλεύει σε πολλά θέματα και είναι πάντα δίπλα μας για να μας βοηθήσει. Όμως δεν επεμβαίνει στη δουλειά μας, γιατί θέλει να μαθαίνουμε από τα λάθη μας παρά να μας υποδεικνύει συνεχώς τι είναι το σωστό.
Η φιλοσοφία του οινοποιείου μετά την ένταξή μας στο δυναμικό της εταιρίας πιστεύουμε πως έχει αλλάξει ως ένα βαθμό. Τώρα δίνουμε έμφαση στις γηγενείς ποικιλίες, χωρίς όμως να έχει αλλάξει ο αρχικός στόχος του οινοποιείου, που παραμένει η παραγωγή υψηλής ποιότητας κρασιών. Ενδεικτικό της φιλοσοφίας μας είναι τα καινούρια μας κρασιά από Πρωμάρα αλλά και τα πειραματικά από Ντόπιο Μαύρο και Ξυνιστέρι, που μέχρι στιγμής έχουν αφήσει πολύ καλές εντυπώσεις αλλά και ευχάριστες κριτικές!».
Κώστας: «Νιώθω πολύ τυχερός που τα παιδιά μου αναλαμβάνουν σιγά σιγά το οινοποιείο. Μπορεί τα παιδιά μας να είναι οι καλύτεροι άνθρωποι στον κόσμο αλλά να μη θέλουν να ακολουθήσουν τη δική μας επαγγελματική πορεία. Τους εύχομαι να έχουν όραμα για το ποιοι θέλουν να είναι στον τομέα του κρασιού την επόμενη εικοσαετία, αλλά πάνω απ’ όλα τους εύχομαι να βρουν καλούς συντρόφους για να τους ανέχονται στις δύσκολες εργασιακές συνθήκες που επικρατούν στον κόσμο του κρασιού».
Μάριος Κολιός και υιοί
Στον Στατό-Άγιο Φώτιο, μια από τις καλύτερες για αμπελοκαλλιέργεια περιοχές της Κύπρου, ο Ανδρέας και ο Σάββας, μαζί με τον πατέρα τους Μάριο, είναι ταγμένοι στην παραγωγή κρασιών που ξεχωρίζουν για την ποιότητά τους και φέρουν τη σφραγίδα του τόπου.
Μάριος: «Όταν μια οικογένεια εργάζεται στη δική τους επιχείρηση, υπάρχει η αίσθηση του ελέγχου και της αυτάρκειας και αυτό είναι πολύ καλό. Βασίζεσαι στις δικές σου δυνάμεις και δεν εξαρτάσαι από τρίτους. Είναι αναπόφευκτο φυσικά να δημιουργούνται κάποιες τριβές γιατί ο καθένας έχει τη δική του άποψη. Για να μην υπάρχουν συγκρούσεις εφαρμόσαμε μια καλή οργάνωση που να βασίζεται στον διαχωρισμό αρμοδιοτήτων και ευθυνών. Ο κάθε ένας από εμάς έχει τον δικό του τομέα και αναλαμβάνει εξ ολοκλήρου την ευθύνη. Εννοείται ότι συζητούμε μεταξύ μας συχνά και ανταλλάσουμε απόψεις.
Σάββας: «Από μικροί θέλαμε να παραμείνουμε στο οινοποιείο και στην ύπαιθρο. Εδώ είμαστε στο στοιχείο μας, ενώ από πολύ νωρίς βοηθούμε στα αμπέλια και το οινοποιείο. Εδώ μεγαλώσαμε και η συνέχεια έρχεται πολύ φυσιολογικά. O πατέρας μας, μας παραδίδει σιγά σιγά τη σκυτάλη και ουσιαστικά εποπτεύει την κατάσταση. Η παρουσία του ωστόσο είναι ανεκτίμητη. Μας έχει μεταδώσει το πάθος του για το αμπέλι και το κρασί αλλά και τις αρχές του. Είμαστε τυχεροί για τη μεγάλη μας κληρονομιά στις υποδομές σε ό,τι αφορά στο οινοποιείο αλλά και στην πρώτη ύλη. Οι ιδιόκτητοι μας αμπελώνες βρίσκονται σε μεγάλο υψόμετρο σε μια από τις καλύτερες περιοχές της Κύπρου για αμπελοκαλλιέργεια.
Μάριος: «Η επαγγελματική πορεία των παιδιών ήταν δική τους απόφαση. Τόσο εγώ όσο και η σύζυγός μου Ευθυμία δεν προσπαθήσαμε να τους επηρεάσουμε. Ο Ανδρέας έχει αναλάβει τον τομέα παραλαβής σταφυλιών, αναλώσιμων υλικών και εμφιάλωσης και ο Σάββας την οινοποίηση και την επεξεργασία των κρασιών μέχρι την εμφιάλωση. Νιώθω μεγάλη ικανοποίηση που τα παιδιά μου είναι εδώ μαζί μου με στόχο να με διαδεχθούν σιγά σιγά και να αναλάβουν το οινοποιείο. Κανείς όμως δεν γνωρίζει πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση στο μέλλον. Εκείνο που τους εύχομαι πάνω απ’ όλα είναι να είναι υγιείς και αγαπημένοι. Η επαγγελματική επιτυχία έρχεται δεύτερη. Όσον αφορά τη συμβολή της Ευθυμίας στο οινοποιείο δεν χρειάζεται να πω τίποτε άλλο: χωρίς αυτήν μπορεί και να μην υπήρχε οινοποιείο».
Φλωρεντία Κυθραιώτου