Το γλυκόπιοτο κρασί είναι ένα πολύ παλιό αγροτικό προϊόν, το οποίο χρησιμοποιήθηκε επί αιώνες είτε σαν συνοδευτικό ενός γεύματος, είτε ως ηρεμιστικό και φάρμακο. Hταν στενά συνδεδεμένο με τις χαρές της ζωής, τον μυστικισμό της ψυχής, το θρησκευτικό τελετουργικό όπως άλλωστε και με τις πολιτιστικές αξίες. Στην Ελλάδα όπως και σε όλες τις χώρες της λεκάνης της Μεσογείου η αμπελοοινική παράδοση είναι ιδιαίτερα πλούσια. Το κρασί είναι συνδεδεμένο με τον πολιτισμό των λαών τους, με τη θρησκεία τους και με τις διατροφικές τους συνήθειες. Δεν πρέπει να ξεχνούμε τη στενή σχέση του κρασιού με την πολιτιστική μας κληρονομιά και κατ” επέκταση με τις ανθρώπινες αξίες του λαού μας. Τα στοιχεία που μας παρέχουν οι παραδόσεις κάθε περιοχής οι σχετικές με την καλλιέργεια του αμπελιού στον συγκεκριμένο τόπο, με τον τρόπο που έφτιαχναν το κρασί, ακόμη και με τον τρόπο που το σέρβιραν στο τραπέζι τους, συνοδεύοντας τα τοπικά εδέματα, συμβαδίζουν με τη πρόσφατη γενική απαίτηση του καταναλωτή «στροφή προς την παράδοση».

Μαρώνεια

Η Μαρώνεια είναι κτισμένη στους πρόποδες του συντρόφους του, στο γεμάτο περιπέτειες ταξίδι του επιστροφής στην Ιθάκη. Ο Μάρων, ιερέας του Απόλλωνα στην κυριευθείσα πόλη για να εξευμενίσει τον Οδυσσέα  και να σώσει έτσι τη ζωή του και της οικογένειας του, του πρόσφερε εκτός από καθαρό χρυσό επτά ταλάντων, βαρύν ασημένιο κρατήρα και δώδεκα μεγάλους αμφορείς (λαγήνια) κόκκινο παλιό κρασί. Ο Μάρων αναφέρεται στην Οδύσσεια σαν γιος κάποιου Ευάνθη. Αλλού σαν εγγονός του Βάκχου. Αλλού πάλι, σαν γιος κάποιου Οινοπίωνος  γιού του Διονύσου ή ακόμη σαν γιος του Σειληνού. Απ’ αυτόν πήρε το όνομά της η Μαρώνεια. Ο ιστορικός Διόδωρος ο Σικελιώτης μάλιστα, έγραψε πως ο Μάρων είναι ο ιδρυτής της Μαρώνειας και πως ο ίδιος της έδωσε το όνομά της. Λεγόταν ακόμη πως η Μαρώνεια ήταν η άλλοτε Ισμαρία που κατέκτησε και κατέστρεψε ο Οδυσσέας. Όμως ο Στράβων, ο αναγνωρισμένος σαν ο μεγαλύτερος γεωγράφος του αρχαίου κόσμου, ξεχωρίζει την Μαρώνεια από την Ισμαρία γιατί τις αναφέρει μαζί με την Ξάνθεια, σαν τρεις διαφορετικές πόλεις.
Ας ξαναγυρίσουμε για λίγο στον Μάρωνα και τον Οδυσσέα και ας θυμηθούμε πως του έδωσε το κρασί και με αυτό το κρασί μέθυσε ο Κύκλωπας Πολύφημος. Θα πρέπει να πούμε ότι εδώ στα πόδια του Ισμάρου, που τα δροσίζει το θρακικό πέλαγος, όπου η αμυγδαλιά και η ελιά ακόμη και η κάπαρη ευδοκιμούν, σε κλίμα σχεδόν νησιώτικο, ευδοκιμούσε πάντοτε και το ευλογημένο αμπέλι σε ένα τόσο αρμονικό συνδυασμό εδάφους και κλίματος ώστε η γύρω από τον Ίσμαρο περιοχή από τα πανάρχαια χρόνια να φημίζεται για τα κρασιά της. Ο Ισμάριος και Μαρώνειος, αργότερα οίνος, ήταν γνωστός και περιζήτητος καθώς φανερώνεται και από αρχαία κείμενα, όπως στους «Δειπνοσοφιστές» του Αθήναιου και σε στίχους του Αρχίλοχου (725-650π.Χ.), του πατέρα της ιαμβικής και σκωπτικής ποίησης. Ας το ακούσουμε σε μετάφραση:
Οι οινόφιλοι αξίζει να αναζητήσουν και να απολαύσουν κρασιά από τον σύγχρονο αμπελώνα της Μαρώνειας που παράγει τους οίνους «Ίσμαρος», αλλά και όλα τα κρασιά και τσίπουρα ετικέτας που έχουν διακριθεί και αξιοποιούν ποικιλίες σταφυλιών που ευνοούνται λόγω του μικροκλίματος της περιοχής. Δεν είναι τυχαίο ότι έχουν γυρίσει με βραβεία ενώ οινοποιία της περιοχής εξάγουν στην Ευρώπη και την Αμερική.

Ισμαρικός Οίνος

Ο Ισμαρικός τοπικός οίνος παράγεται στον επισκέψιμο αμπελώνα της εταιρείας ΜΑΡΩΝΕΙΑ Α.Ε., ένα χιλιόμετρο πριν το χωριό της Μαρώνειας. Η εταιρία που ανήκει στον Τσανταλη. Καλλιεργεί το μεγαλύτερο μέρος των αμπελώνων στη Θράκη, με πιστοποίηση από την TUV NORD, εφαρμόζει από το 2007 το διεθνές πρότυπο IFS.

Προσκυνητές

Στο αποστακτήριο του Άγγελου Τσορλιανού βγαίνει το παραδοσιακό τσίπουρο ενώ παράγεται στο οινοποιείο το κρασί «Πολύφημος». “Η ιστορία του τσίπουρου είναι ένα παραμύθι. Ένα λαϊκό παραμύθι που άντεξε στο χρόνο και έφτασε μέχρι τις μέρες μας από στόμα σε στόμα. Είναι ένα παραμύθι που τα έχει όλα. καλές νεράιδες (ζύμωση) και κακούς μάγους (ξίνισμα), που παλεύουν ποιος θα κυριαρχήσει. Μαγεία και ξωτικά (μετατροπή του μούστου σε κρασί), δράκους που βγάζουν φωτιές και αχνούς (καζάνι) και στο τέλος τη λύτρωση, το θαύμα, το δάκρυ της Παναγίας. (το καθαρό απόσταγμα που ρέει από τον άμβυκα). Κι’όλα αυτά σ’ ένα σκηνικό καπνισμένο, με χαμηλό φωτισμό, σε μια πρόχειρη αποθήκη στην άκρη της αυλής, τις κρύες νύχτες της αρχής του χειμώνα”. Το παραμύθι αυτό στην πιο σύγχρονη μορφή του αναβιώνει στο αποστακτήριο οινοποιητήριο του Άγγελου Τσορλιανου, με διαφορετικούς, πραγματικούς πρωταγωνιστές, αφού εκεί προσφεύγουν όσοι θέλουν να παράξουν το δικό τους τσίπουρο κάθε χρόνο. Μια στάση αξίζει για να προμηθευτείτε το κρασί «Πολύφημος» και να δοκιμάσετε τα τοπικά τσίπουρα.

ΙΑΣΜΟΣ

Θα συστήναμε μια στάση στον Ίασμο για σπιτικό κρασί και τσίπουρο από το επισκέψιμο αποστακτήριο του Κλεάνθη Κολίτση στο δρόμο Ίασμου-Ξάνθης. Στην περιοχή του Ιάσμου μάλιστα, στα πλαίσια των τοπικών πολιτιστικών εκδηλώσεων, γίνεται διαγωνισμός στον οποίο και βραβεύεται το καλύτερο τσίπουρο. Ο Δήμος Ιάσμου του Ν. Ροδόπη, βρίσκεται στις παρυφές της οροσειράς της Ροδόπης με έναν εύφορο κάμπο να ξεδιπλώνεται προς τα νότια. Διαθέτει πλούσια παράδοση στην καλλιέργεια ποικιλιών σταφυλιού και στην παραγωγή του γνωστού τοπικού οίνου. Πριν 300 χρόνια η καλλιέργεια σταφυλιών αποτελούσε την κύρια ενασχόληση των κατοίκων, με 4.000 στρέμματα, ενώ σήμερα έχει μειωθεί στα 300 στρέμματα επισήμως με 150 ιδιοκτήτες – καλλιεργητές, για προσωπική χρήση κυρίως αλλά και για πώληση. Ακόμα και σήμερα όμως παραμένουν ίδιες τόσο οι ποικιλίες σταφυλιού: μαυρούδι και παμίδι, όσο και ο παραδοσιακός τρόπος (χωρίς πρόσθετες ουσίες) παρασκευής του κρασιού και των παραγώγων του (πετιμέζι, τσίπουρο, ριτσέλι).
Μετά τον τρύγο, πάτημα σταφυλιών, τοποθέτηση σε δοχεία και αφού βράσει το κρασί μπαίνει σε δρύινα βαρέλια, γίνεται στη συνέχεια η απολάσπιση (μετάγγιση), μπαίνει σε άλλα δρύινα βαρέλια, για τα οποία ακολουθείται η διαδικασία της προετοιμασίας: βρεξίματος για να φουσκώσουν και απολύμανσης με θειάφισμα (κάψιμο) και το αφήνουν να ωριμάσει. Σε 40 μέρες τελειώνει η βράση και γύρω στις 6 Δεκεμβρίου κάθε χρόνο ανοίγονται τα πρώτα βαρέλια με το έτοιμο κρασί (μούστο), το οποίο μπαίνει σε άλλα δρύινα βαρέλια για παλαίωση, ενώ οι γειτονιές μοσχοβολούν για μέρες. Παρόμοια διαδικασία ακολουθείται και στα αποστακτήρια για την παρασκευή του γνωστού τσίπουρου στην περιοχή.

Αιγειρος Ροδόπης

Η Αίγειρος είναι ένα δυναμικό χωριό 11 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Κομοτηνής, στον Νομό Ροδόπης το οποίο ιδρύθηκε το 1923. Στο χωριό ζουν Θρακιώτες πρόσφυγες από τη Μούζαλη και το Καβακλί της Ανατολικής Ρωμυλίας και από την περιοχή της Κεσσάνης της Ανατολικής Θράκης. Επίσης έχουν εγκατασταθεί και λίγες οικογένειες Ποντίων.

Οι πρόσφυγες από την περιοχή του Καβακλί της Ανατολικής Ρωμυλίας, που εγκαταστάθηκαν στην Αίγειρο και τη Μεσσούνη του νομού Ροδόπης έφεραν μαζί τους την αμπελοκαλλιέργεια, μαζί με τις παραδόσεις, τα ήθη, τα έθιμα και την ανάμνηση της θρακικής τους πατρίδας. Ανάμεσα στα λιγοστά τους υπάρχοντα, που διέσωσαν στη προσφυγιά, ήταν και τα γεωργικά εργαλεία της καλλιέργειας του αμπελιού, οισβανάδες, οι τσάπες, τα δικέλια, οι κόσες και ταπατόφκιαρα, εργαλεία που στο μεγαλύτερο μέρος τους συνεχίζουν να χρησιμοποιούν κατά την καλλιέργεια του αμπελιού, παρά την αναμφισβήτητη εισαγωγή νέων τεχνικών και μηχανικών μέσων σ’ αυτήν. Κατά την προφορική παράδοση της περιοχής, ανεπιβεβαίωτη όμως από ιστορικές πηγές, έφεραν μαζί τους και βέργες από τις ποικιλίες που καλλιεργούσαν στην πατρίδα (παμίδι, μαυρούδι, σέφκα), τυλιγμένες σε βρεγμένες κουβέρτες, ώστε να συνεχίσουν την παραγωγή σταφυλιών και κρασιού στους τόπους της νέας εγκατάστασής τους.
Το αμπέλι αποτελεί, κατά την αντίληψη του λαού, ευλογημένο φυτό, που συνδέεται άμεσα με την χριστιανική λαϊκή λατρεία, αφού το κρασί που παράγεται απ’ αυτό είναι απαραίτητο για την τέλεση του μυστηρίου της θείας ευχαριστίας, του κέντρου της μυστηριακής και λατρευτικής ζωής του ορθοδόξου χριστιανού.
Έκφραση αυτής ακριβώς της τιμής είναι και η σημασία που οι κάτοικοι της Αιγείρου αποδίδουν στη γιορτή του αγίου Τρύφωνα (1 Φεβρουαρίου), του παραδοσιακά καθορισμένου αγίου – προστάτη των αμπελοκαλλιεργητών και των οινοπαραγωγών. Την ημέρα της εορτής του αγίου επισκέπτονταν τα αμπέλια, μεταφέροντας κρασί, ούζο και μεζέδες, για ένα γλέντι που θα γινόταν μέσα στον ίδιο τον εξαγιασμένο χώρο παραγωγής.
Η Αίγειρος φημίζεται για τις ταβέρνες με την μεγάλη ποικιλία φαγητών αλλά και για τα ντόπια λουκάνικα που αξίζει να προμηθευτείτε κατά την επίσκεψή σας από τα εκεί κρεοπωλεία.

Αξίζει να δοκιμάσετε:

ΚΙΚΟΝΕΣ

Οι «Κίκονες» είναι το πρώτο οινοποιείο που ιδρύθηκε στο Ν. Ροδόπης. Ξεκίνησε τη λειτουργία του την άνοιξη του 2004 από την γεωπόνο – οινολόγο του Bordeaux Μελίνα Τάσσου και βρίσκεται 5 χλμ.έξω από την Κομοτηνή προς το Ν. Σιδηροχώρι. Σε μια έκταση 600 τ.μ. δημιουργήθηκαν κλιματιζόμενοι χώροι κατάλληλοι για οινοποίηση, παλαίωση και εμφιάλωση. O ιδιόκτητος αμπελώνας στην περιοχή της Μαρώνειας είναι φυτεμένος με ελληνικές και γαλλικές ποικιλίες. Η ίδρυση των «Κικόνων» έχει ως στόχο να αξιοποιηθεί αμπελουργικά και οινολογικά η περιοχή και να αναβιώσει ουσιαστικά η ιστορία παραγωγής ποιοτικού κρασιού, που πρώτοι οι αρχαίοι Κίκονες παρήγαγαν στη γη της Θράκης.

Ο τρύγος πραγματοποιείται από τα τέλη Αυγούστου έως τα μέσα Οκτωβρίου. Η συγκομιδή γίνεται από τις έξι το πρωί έως τις δώδεκα το μεσημέρι, καθώς μετά τις δώδεκα ο καλοκαιρινός ήλιος καίει τα αρώματα και την οξύτητα των σταφυλιών. και Τα σταφύλια συλλέγονται με το χέρι σε καθαρά τελάρα των δεκαοκτώ κιλών. Κατόπιν μεταφέρονται σε δόσεις των πενήντα τελάρων από το αμπέλι στο οινοποιείο. Ο ποιοτικός έλεγχος της πρώτης ύλης γίνεται στο άρτια εξοπλισμένο εργαστήριο του οινοποιείου. Στη συνέχεια, ξεκινάει η διαδικασία της οινοποίησης.Τα κρασιά του οινοποιείου Κίκονες έχουν βραβευθεί σε διεθνείς διαγωνισμούς και ταξιδεύουν μέχρι την Αμερική.

Ποτοποία Οινοποιία Θράκης

Παράγει το φημισμένοι τσίπουρο «Εύ Ζην» και το πεπαλαιωμένο τσίπουρο «Εωθινόν», το «Ούζο 7» και γλυκόπιοτο κρασί «Θρακικό», μαζί με μια γκάμα προϊόντων τύπου brandy, vodka, λικέρ κ.α. Η Ποτοποία Οινοποία Θράκης κρατά ένα σημαντικό μερίδιο της παραγωγής της για εξαγωγές στην Ευρώπη και σε τρίτες χώρες, είναι η μεγαλύτερη σε μέγεθος κι επιτυχημένα βιώσιμη επιχείρηση ποτοποίας στην περιοχή. Ενα μεγάλο δίκτυο διανομής φέρνει τα προϊόντα σχεδόν σε όλη την Ελλάδα, κάνοντάς την αναγνωρίσιμη και ελκυστική.

Ζαγρεύς

Στο δόμο Κομοτηνής – Μαρώνειας σε απόσταση 3 χιλιομέτρων από την πόλη με κατεύθυνση την Μαρώνεια, δεξιά από τον επαρχιακό δρόμο βρίσκεται το οινοποιείο του Χρυσόστομου Κάρρου που παράγει το κρασί «ΖΑΓΡΕΥΣ» και την παραδοσιακή ταβέρνα «Θράκες». Το όνομα δόθηκε προς τιμήν του πρώτου Διονύσου, που λατρευόταν από τους Θράκες,- και προέρχεται από τον οικογενειακό αμπελώνα έκτασης 50 στρεμμάτων, μεταφέροντας το μεράκι και τη φροντίδα του ίδιου του ιδιοκτήτη. Τα προϊόντα του οινοποιείου διατίθενται σε επιλεγμένες κάβες και εστιατόρια. Εκεί θα βρείτε τσίπουρο σε πέντε ποικιλίες και το πεπαλαιωμένο « Άρωμα Δρυός».

Ζαγρεύς είναι ο πρώτος θεός του κρασιού, αφού σύμφωνα με την μυθολογία από την καρδιά του προήλθε ο Διόνυσος, και οι Θρακιώτες πάντα αποκαλούσαν τον Διόνυσο Ζαγρέα και τιμής ένεκεν σ’ αυτόν δόθηκε το όνομα. «Τα κρασιά είναι τοπικός οίνος λευκός με σταφύλι από τον Ίσμαρο και είναι Σαρντονέ καθαρό, ενώ τα υπόλοιπα αφορούν τέσσερις ποικιλίες, μια μίξη πολύ καλή, κόκκινο μπρούσικο, ξηρό κρασί. Η παραγωγή είναι 10.000 μπουκάλια τον χρόνο και ταξιδεύουν όπου τους ζητηθεί. 
Στόχος το  οινοποιείο να είναι επισκέψιμο όλη την εβδομάδα σε εργάσιμες ώρες, πάντα υπάρχει κάποιο άτομο εκεί, να δείξει, να φιλοξενήσει, να δοκιμάσει όποιος θέλει τα κρασιά και το τσίπουρο που παράγεται.

Πηγή