Αγγελος Ρούβαλης, πρόεδρος Συνδέσμου Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ)
Η αγορά των ΗΠΑ αποτελεί το μεγάλο «στοίχημα» για τους Έλληνες οινοποιούς, καθώς μέσα στα επόμενα χρόνια προβλέπεται να εξελιχθεί σε μια από τις μεγαλύτερες καταναλώτριες χώρες κρασιού. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συνδέσμου Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ), Αγγελο Ρούβαλη, οι προοπτικές για το ελληνικό κρασί στην άκρη του Ατλαντικού είναι ευοίωνες λόγω της εξαιρετικής ποιότητας και της μοναδικής γεύσης του και τονίζει πως ήδη στη Νέα Υόρκη η απήχησή του μεγαλώνει με εντυπωσιακούς ρυθμούς.

Κύριε Ρούβαλη, τα τρια τελευταία χρόνια οι εξαγωγές ελληνικού κρασιού έχουν αυξηθεί εντυπωσιακά. Σε ποιες χώρες βλέπετε να υπάρχει περιθώριο για ακόμη μεγαλύτερη ανάπτυξη;

Η χώρα με το μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι οι ΗΠΑ, όπου τα τελευταία χρόνια συντελείτε μια τεράστια αλλαγή στο χώρο του κρασιού. Ενώ μέχρι πρότινως θεωρούνταν ένα περιθωριακό ποτό, τώρα κερδίζει ολοένα και περισσότερους αμερικανούς οι οποίοι πείθονται πως πρόκειται για ένα υγιεινό ποτό. Βλέπουν άλλωστε και το λεγόμενο «γαλλικό πάραδοξο» («France paradox») που συμβαίνει με τους Γάλλους, οι οποίοι, ενώ καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες λίπους δεν έχουν τόσα πολλά καρδιακά προβλήματα λόγω της κατανάλωσης κόκκινου κρασιού.

Επιπλέον, έχουν συνδυάσει το κρασί με τη μεσογειακή διατροφή, την οποία θεωρούν πολύ υγιεινή. Ένα ακόμη στοιχείο που κάνει τους αμερικανούς και κυρίως τους νέους να αποζητούν το κρασί είναι ο κόσμος του κρασιού, ο οποίος είναι ένας κόσμος πλουραλισμού σε αντίθεση με την μονοκρατορία της Coca-Cola που έχουν συνηθήσει στη χώρα τους. Ξαφνικά είδαν ότι κάθε τόπος παράγει το δικό του προϊόν, την δική του ξεχωριστή ποικιλία.

Έτσι, δημιουργείται ένα ρεύμα υπέρ του κρασιού, και εκτιμώ ότι σε λίγα χρόνια οι ΗΠΑ θα γίνουν η πρώτη χώρα σε κατανάλωση και σε εισαγωγές κρασιού στον κόσμο. Ευτυχώς, για την Ελλάδα το ελληνικό κρασί είναι ανάμεσα στις «αναδυόμενες δυνάμεις», ειδικά στην Νέα Υόρκη όπου η απήχησή του μεγαλώνει με εντυπωσιακούς ρυθμούς. Είναι το ανερχόμενο trend (μόδα).

Μου κάνει εντύπωση ότι δεν αναφερθήκατε στην Κίνα. Για ποιο λόγο;

Θεωρώ πως είναι πολύ νωρίς να πούμε οτιδήποτε για την Κίνα. Μέχρι στιγμής έχουμε πολλές δυσκολίες με το θέμα των αντιγραφών και επειδή η Κίνα δεν έχει υπογράψει με την Ε.Ε. το σύμφωνο για την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων, τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο δύσκολα. Ωστόσο, είναι μια τεράστια αγορά και για αυτό σκοπεύουμε να συνεχίσουμε τα προγράμματα προβολής.

Ποιο θεωρείτε πως είναι το μεγαλύτερο πλεονέκτημα του ελληνικού κρασιού;

Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της Ελλάδας είναι η άκρως ενδιαφέρουσα γεωλογική και γεωγραφική διαμόρφωση. Είναι από τις πιο ορεινές ζώνες της Ευρώπης και έχει πολλά νησιά, με αποτελέσματα να έχει τις κατάλληλες κλιματολογικές συνθήκες για την παραγωγή συγκλονιστικών προιόντων. Επιπλέον, οι ελληνικές ποικιλίες κρασιού έχουν μοναδική γεύση, ενώ το ελληνικό κρασί έχει λύσει τα προβλήματα ποιότητας που το ταλαιπώρησαν τα προηγούμενα χρόνια. Σε αυτό συνέβαλε καθοριστικά και η άνοδος του επιπέδου των Ελλήνων οινολόγων. Η δυναμική του ελληνικού κρασιού είναι μεγάλη, το ζητούμενο είναι πως θα την αξιοποιήσουμε ως χώρα.

Υπό ποιες προϋποθέσεις θα μπορούσε να γίνει αυτό;

Καταρχάς, επιλύοντας άμεσα τα μεγάλα προβλήματα του κλάδου και στη συνέχεια φτιάχνοντας ένα εθνικό σχέδιο που θα συνδυάζει τη γαστρονομία και τον τουρισμό, το οποίο θα σώσει και τον πρωτογενή τομέα και θα ανεβάσει ποιοτικά το τουριστικό προϊόν της χώρας.

Αυτό βέβαια προϋποθέτει την επιμόρφωση όλου του τουριστικού κλάδου, από τους εστιάτορες μέχρι τους σερβιτόρους για τα ελληνικά κρασιά και την ελληνική γαστρονομία, όπως κάνουν με μεγάλη επιτυχία οι Ιταλοί.

Μιλήσατε για μεγάλα προβλήματα στον κλάδο σας. Ποια είναι αυτά;

Πρώτα απ’ όλα, η απαγόρευση της φύτευσης νέων αμπελώνων που ισχύει από το 1985 με βάση κοινοτική οδηγία έχει συμβάλει στη συρρίκνωση του ελληνικού αμπελώνα. Από τα 1,3 εκατ. στρέμμ. που καλλιεργούνταν τη δεκαετία του 1960, σήμερα έχουν απομείνει να καλλιεργουνται μόλις 680 χιλ. στρέμμ. Με τους ρυθμούς αυτούς, σε μερικά χρόνια ούτε εξαγωγές θα μπορούμε να κάνουμε ούτε και να καλύψουμε την εσωτερική ζήτηση. Ένα άλλο πρόβλημα είναι ο μικρός κλήρος, ο οποίος δεν βοηθά στην ανάπτυξη των αμπελουργών. Ο Έλληνας αμπελουργός καλλιεργεί κατά μέσο όρο 5,5 στρέμμ., όταν ο αντίστοιχος μέσος όρος στη Γαλλία είναι 90 στρέμμ.

Τεράστιο θέμα είναι επίσης η ανυπαρξία πλαισίου που να καθορίζει τις χρήσεις γης. Ποιες περιοχές είναι αγροτές, ποιες τουριστικές και ποιες οικιστικές. Ο καθορισμός χρήσεων γης είναι το «κλειδί» για την ανάπτυξη στην Ελλάδα.

Τέλος, σημαντικό πρόβλημα είναι το αναχρονιστικό θεσμικό πλαίσιο που διέπει τον κλάδο του κρασιού. Στην Ελλάδα του 2013, τις μεγάλες αποφάσεις για τον κλάδο τις παίρνει ένας υπάλληλος του υπουργείου και όχι εθνικά συμβούλια όπως συμβαίνει με άλλες ανεπτυγμένες χώρες.

Σε ποια από αυτά θα δώσετε προτεραιότητα, μετά και την επανεκλογή σας στον προεδρικό θώκο του ΣΕΟ;

Καταρχάς, θα προσπαθήσω να πείσω την κυβέρνηση να ταχθεί υπέρ της απελευθέρωσης της φύτευσης νέων αμπελώνων που προωθεί η Κομισιόν για μετά το 2016, προκειμένου να πάρει «ανάσα» ο Έλληνας οινοποιός. Δυστυχώς, η πολιτεία υπό την πίεση των αγροτοσυνδικαλιστών της Κεντρικής Συνεταιριστικής Ένωσης Αμπελοοινικών Προϊόντων (ΚΕΟΣΟΕ), έχει ταχθεί υπέρ της συνέχισης της απαγόρευσης των φυτεύσεων και μετά το 2016 και δεν ακούει τον ΣΕΟ, που εκπροσωπεί το 70% της εγχώριας παραγωγής και το 90% των εξαγωγών. Η στάση της κυβέρνησης υπέρ της απαγόρευσης νέων φυτεύσεων είναι ακατανόητη και για έναν ακόμη λόγο:

Είναι αντίθετη στις νέες φυτεύσεις τη στιγμή που θέλει να στρέψει περισσότερους νέους στην επαρχία για να ασχοληθούν με τον πρωτογενή τομέα. Το δεύτερο είναι να προωθήσω την πρόταση του ΣΕΟ για τη δημιουργία Εθνικού Συμβουλίου Αμπέλου και Οίνου, ένα θεσμό στα πρότυπα άλλων ευρωπαϊκών χωρών με σαφή δομή και πλάνο, ο οποίος θα χρηματοδοτείται από εισφορές των εταιρειών του κλάδου. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να δημιουργηθούν και τοπικά συμβούλια που θα ενημερώνουν τους αμπελουργούς για τις εξελίξεις στον κλάδο και ταυτόχρονα θα τους φέρουν κοντά στους οινοποιούς. Στο τελευταίο έχω ζητήσει και την αρωγή της Task Force, η οποία δήλωσε πρόθυμη να συνδράμει το υπουργείο με τεχνογνωσία.

ΕΠΙΠΤΏΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
Στροφή στο φθηνό κρασί

Έχει κόψει το κρασί ο Έλληνας λόγω κρίσης;

Μέχρι και το 2012 δεν παρατηρήθηκε πτώση. Μετά υπήρξε μια πτώση 7% – 8% και επιπλέον μια στροφή στα πολύ φθηνά κρασία. Ωστόσο, δεν είναι κάτι που με φοβίζει. Το βλέπω ως μια αλλαγή όπως τόσες που συνέβησαν τα προηγούμενα χρόνια. Πρέπει επίσης να συνεχισθεί η μείωση των τιμών κυρίως στα εστιατόρια, όπου υπήρχε υπερτιμολόγηση.

Πώς σχολιάζετε τις κινητοποιήσεις των αγροτών;

Νομίζω ότι είναι λάθος. Θεωρώ πως οι αγροτικές κινητοποιήσεις δεν έχουν ουσιαστικά αιτήματα που να συμβάλουν στην εξέλιξη του κλάδου. Και στην αναβάθμιση της ποιότητας και της αξίας των αγροτικών προϊόντων. Αντίθετα, λένε ένα όχι σε όλα, κυρίως στην ΚΑΠ χωρίς να βλέπουν τα θετικά στοιχεία.